Buffervat of andere voorraadvaten voor uw warmtepomp

Een modern verwarmingssysteem is meestal uitgerust met een buffervat, een speciaal voorraadvat voor verwarmingswater.

Het buffervat is in feite een warmtebatterij. Verwarmingssystemen – bijvoorbeeld zonnecollectoren, een warmtepomp of een gasketel – kunnen warm water aanvoeren. Dat wordt in het buffervat opgeslagen voor later gebruik als verwarmingswater. Daarom heeft een buffervat – anders dan een boilervat - geen warmtewisselaar nodig. Met één uitzondering: om een systeem van zonnecollectoren te kunnen koppelen aan een buffervat is een zonne-energie-warmtewisselaar nodig.

Een buffervat met verswaterstation in combinatie met een warmtepomp biedt het hoogste niveau van flexibiliteit. Zo’n meerlagen-buffervat slaat verwarmingswater op, maar kan ook warm tapwater leveren. Dat gebeurt bijzonder efficiënt en hygiënisch met een verswaterstation, dat het tapwater opwarmt dat erdoor vloeit.

Een boilervat levert warm of heet water voor de douche en kranen. Daarvoor is een continue warmwaterbereiding nodig. Om legionella te vermijden, moet een boilervat voor tapwater regelmatig tot minimaal 60 °C worden opgewarmd. Zo blijft het water altijd schoon en veilig om te drinken.

Het eenvoudigste boilervat bevat een warmtewisselaar waarmee warm water uit het verwarmingssysteem het water in het vat verwarmt. In combinatie met een systeem van zonnecollectoren voor de warmwaterbereiding moet het boilervat over een tweede warmtewisselaar voor het zonne-energiesysteem beschikken.

Bij een kleine warmwaterbehoefte kan een klein opslagvat dat aan de muur hangt en minder dan 100 liter inhoud heeft al volstaan. Als de behoefte aan warm water hoog is, wordt een groter, op de vloer staand vat aanbevolen. 

In het geval van een zonne-energiesysteem heeft het vat een inhoud van 200 tot 400 liter en is altijd een staand model. Een goed voorraadvat voor zonne-energie moet ook altijd een goede laagvorming hebben. Op de betekenis van die term en op het zogeheten ’gelaagd voorraadvat’ komen we later terug.

Met een gelaagd voorraadvat of combi-voorraadvat kun je zowel tapwater als verwarmingswater opslaan. Je zou binnen een verwarmingssysteem natuurlijk twee aparte voorraadvaten kunnen gebruiken, maar dat zou meer ruimte vereisen en je zou meer warmte verliezen. 

Er zijn twee soorten combi-voorraadvaten:

De eerste soort wordt vaak ook een hygiënisch opslagvat genoemd. In zo’n opslagvat bevindt zich een tank voor het tapwater binnenin een tank voor verwarmingswater.

Bij de tweede soort gaat het om een meerlagenbuffervat, dat wil zeggen een gelaagd vat met geïntegreerd verswaterstation. Door de doorstroming bij de wateropwarming krijgen de legionella geen kans zich te ontwikkelen. Zulke meerlagenbuffervaten zijn dus multifunctionele buffervaten, want ze combineren de energiebesparende opslag van verwarmingswater met een hygiënische warmwaterbereiding voor huiselijk gebruik.

Als u een zonne-energieverwarming hebt, dan is het belangrijk dat alleen in het bovenste deel heet water voor de douche en de badkamer aanwezig is. In het middelste en onderste gebied is het met een goed gelaagd voorraadvat altijd voldoende koud zodat het verwarmingssysteem de milieuvriendelijke zonne-energie ook kan benutten. Als het gehele opslagvat warm zou zijn, dan zou er bij zonneschijn immers geen plaats meer zijn om zonnewarmte op te slaan.

Bovendien heeft een moderne gas-ketel een lage retourtemperatuur nodig om zijn hoog rendement te realiseren. Daarom mag de temperatuur in het onderste bereik van het warmwatevoorraadvat van een gasgestookte verwarming niet te heet zijn.

Een warmtepomp verliest aan efficiëntie met iedere graad Celsius die het water hoger moet worden verwarmd. Ideaal is daarom (niet alleen voor een warmwatervoorraadvat met warmtepomp) een temperatuur van 40 tot 45°C in het middelste bereik van het voorraadvat. Voor een vloerverwarming is dat voldoende. Alleen bovenin het opslagvat bevindt zich dan heet water bij 50 tot 55°C voor douche en kranen.

In nieuwbouw zijn er veel mogelijkheden om warmteopslagvaten te gebruiken. Zo kun je een zeer groot opslagvat met een inhoud van meerdere duizenden liters inplannen. Een groot thermisch zonne-energiesysteem kan dan zowat driekwart van de warmte voor de verwarming leveren.

Een warmtepomp met vloerverwarming van een groot oppervlak heeft zelf al een grote opslagcapaciteit, zodat hier eventueel een voorraadvat voor tapwater voldoende kan zijn.

Bij renovatie van een bestaand verwarmingssysteem speelt de vereiste ruimte voor het opslagvat een grotere rol. Maar voor een slank gelaagd voorraadvat of een combi-voorraadvat is er meestal wel een hoekje in de verwarmingsruimte te vinden. Moderne toestellen zijn zo gedimensioneerd dat de installateur ze zelfs via nauwe trappen tot in de kelder kan transporteren.

Ook voor een renovatie hoef je dus niet af te zien van een efficiënte verwarming met een modern voorraadvat voor warm tapwater en/of verwarmingswater.